Συμμετέχει, μελετά, αρθρογραφεί, ταξιδεύει, ενημερώνεται με στόχο να προσφέρει όσο μπορεί στην αναβάθμιση του τοπίου που μας περιβάλλει.

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ


Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι και άγρια μέντα

κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο

τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα

και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο.


Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες

ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο

τώρα πετάνε τ’ αποτσίγαρα οι τουρίστες

και το καινούργιο παν να δουν διυλιστήριο.


Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία

κι ήταν ευχή του κάμπου τα βελάσματα

τώρα καμιόνια κουβαλάν στα ναυπηγεία

άδεια κορμιά σιδερικά παιδιά κι ελάσματα.



Κοιμήσου Περσεφόνη

στην αγκαλιά της γης

στου κόσμου το μπαλκόνι

ποτέ μην ξαναβγείς
N. ΓΚΑΤΣΟΣ

Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2011

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΡΚΟ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΟ 2012...?

Οι Ολυμπιακοί αγώνες του 2012 στο Λονδίνο ήταν η ευκαιρία να μεταμορφώσουν στο Ανατολικό Λονδίνο ( Στράτφορν), 250 στρέμματα βιομηχανικής περιοχής σε πνεύμονα πρασίνου. Το Ολυμπιακό Πάρκο θα προσφέρει ένα πράσινο σκηνικό για τους Αγώνες, ένα νέο χώρο πρασίνου μετά το 2012 για τους ανθρώπους και ένα καταφύγιο για  την  άγρια ​​ζωή της ευρύτερης περιοχής.

 Δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην ελαχιστοποίηση του αποτυπώματος του  άνθρακα  κατά τα στάδια σχεδιασμού, κατασκευής και λειτουργίας  του.     Μέσα σε αυτή τη λογική  χρησιμοποιήθηκαν  ανανεώσιμες  πηγές  ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών  του Ολυμπιακού  Πάρκου.  Όσο για τις αναπόφευκτες εκπομπές ρύπων οι διοργανωτές σκοπεύουν να τις αντισταθμίσουν  με τη στήριξη και την ανάπτυξη έργων καθαρής ενέργειας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στόχος  επίσης είναι η πλειοψηφία των αποβλήτων να ανακυκλωθούν ή να ανακτηθούν.
Ο σχεδιασμός του πάρκου έγινε από την  EDAW inc, εταιρεία αρχιτεκτόνων τοπίου με ένα εξαιρετικό ιστορικό στον αστικό σχεδιασμό τοπίου. Η περιοχή κρίθηκε κατάλληλη  γιατί έχει νερό,  βλάστηση και βιομηχανικά στοιχεία.
Το νότιο τμήμα του Πάρκου θα επικεντρωθεί στη διατήρηση της ατμόσφαιρας  των Αγώνων, με κήπους δίπλα στο ποτάμι, αγορές, εκδηλώσεις, καφετέριες και μπαρ. Η βόρεια περιοχή θα χρησιμοποιεί τις τελευταίες τεχνικές ανάπτυξης και διαχείρισης του πράσινου  για την αποκατάσταση των ποταμών, τη δημιουργία υγροτόπων, τη κατασκευή αποτελεσματικής αποστράγγισης, και  τη δημιουργία ενός «πράσινου διαδρόμου" που θα αποτελεί ένα  πιο ήσυχο  χώρο που θα φιλοξενεί  σπάνια και μη σπάνια είδη, όπως  αλκυόνες, βίδρες, σταχτοτσικνιάδες.
Η φύτευση ολοκληρώθηκε στο Ολυμπιακό Πάρκο, το Νοέμβριο του 2011. Φυτεύτηκαν 4.000  δέντρα, πάνω από 300.000 φυτά των υγροτόπων ενώ εκτάσεις με λιβάδια  έχουν σπαρεί με πολυετή λουλούδια. Η παραποτάμια βλάστηση  εκτείνεται για μισό μίλι μεταξύ του Κέντρου Υγρού Στίβου και του Ολυμπιακού Σταδίου, διαθέτει 120.000 φυτά από 250 διαφορετικά είδη από όλο τον κόσμο. Τα δέντρα έχουν επιλεγεί προσεκτικά για να διασφαλιστεί η μακροβιότητα τους. Ως επί το πλείστον είναι ενδημικά είδη, όπως η σκλήθρα, οι ιτιές, η σημύδα, οι φουντουκιές,  οι κερασιές, οι λεύκες κλπ.
Μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες το πάρκο θα μετονομαστεί σε  Πάρκο της  Queen Elizabeth. Το Ολυμπιακό Πάρκο θα μεταμορφωθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα αστικά πάρκα της  Ευρώπης, με σκοπό να εμπλουτίσει την τοπική χλωρίδα  με την αποκατάσταση των οικοτόπων των υγροτόπων.
Ένα νέο πανεπιστήμιο θα ιδρυθεί  και  οι φοιτητές θα χρησιμοποιούν  τις αθλητικές εγκαταστάσεις   και θα εξειδικεύονται σε αθλητικές επιστήμες, στα ψηφιακά μέσα και την πράσινη τεχνολογία. Οι αθλητικές εγκαταστάσεις θα είναι διαθέσιμες προς χρήση από τις τοπικές κοινωνίες αθλητικά σωματεία κλπ.
Ένας πύργος από χάλυβα, ο οποίος όταν ολοκληρωθεί θα είναι το μεγαλύτερο δημόσιο έργο τέχνης στο Ηνωμένο Βασίλειο. ). Ο πύργος  βρίσκεται μεταξύ του Ολυμπιακού Σταδίου και του Κέντρου Υγρού Στίβου. Ο πύργος θα είναι 115 μέτρα ύψος θα  ονομαστεί «ArcelorMittal Orbit" (το όνομα του χορηγού). Οι επισκέπτες θα είναι σε θέση να ατενίζουν όλη την περιοχή  από ψηλά.

Ωστόσο οι Άγγλοι είναι επιφυλακτικοί για την επιτυχή λειτουργία και διαχείριση αυτού του πάρκου έχοντας στο νου τους και το παράδειγμα του «αποτυχημένου» πάρκου στο  Millennium Dome στη χερσόνησο του Greenwich που δεν κατάφερε να προσελκύσει επισκέπτες, αλλά και τα παραδείγματα τόσων άλλων ολυμπιακών πάρκων που δεν κατάφεραν να αλλάξουν τα δεδομένα της περιοχής, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων.
κείμενο
Κατσογιάννη Σταυρούλα
γεωπόνος - αρχιτέκτων τοπίου

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

ΟΡΟΣ ΑΙΓΑΛΕΩ

Το όρος Αιγάλεω και το Ποικίλο Όρος  οριοθετούν το Λεκανοπέδιο της Αθήνας ξεκινώντας από τα ΝΔ με ΒΑ κατεύθυνση. Τα δυο βουνά χωρίζονται από την κοιλάδα του Δαφνίου. Το όρος Αιγάλεω έχει μέγιστο υψόμετρο 463 μ. (κορυφή Κούκος). Μεταξύ των  κορυφών του δημιουργούνται μικρά οροπέδια, λαγκάδια και  ρεματιές.
Η θαμνώδης βλάστηση και οι φρυγανότοποι κυριαρχούν, στο βάθος ο Υμηττός και το λεκανοπέδιο

Η ονομασία του όρους Αιγάλεω προέρχεται από τα συνθετικά «αίγα» (γίδα), και «λεώς» (λαός) δηλαδή λαός των Κατσικιών, καθώς οι πρώτοι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής έβοσκαν τα ζώα τους στο όρος. Στους πρόποδες του όρους Αιγάλεω έχουν αναπτυχθεί ανατολικά οι δήμοι Αιγάλεω, Αγ. Βαρβάρας, Κορυδαλλού, Νίκαιας, Περάματος, ενώ Νότια και Δυτικά φτάνει ως τη θάλασσα όπου καταλήγει στο στενό της Σαλαμίνας.
Πρόκειται για ένα ασβεστολιθικό, πετρώδες και βραχώδες γενικά βουνό χαμηλού υψομέτρου, που καλύπτεται εν μέρει από αυτοφυή δάση χαλεπίου πεύκης, δάση με αγριελιές, κυπαρίσσια, «κέδρους», σχίνους, πουρνάρια, φρυγανικές εκτάσεις και ασβεστολιθικούς βραχώδεις σχηματισμούς.

Φαίνεται ότι η κυρίαρχη βλάστηση στο βουνό ήταν πάντοτε θαμνώδης λόγω της γεωλογικής του σύστασης (καρστικός ασβεστόλιθος) και την απουσία νερών αλλά και από το γεγονός ότι από τον 7ο αιώνα π.χ., στις υπώρειές του γινόταν ξύλευσή για την παρασκευή ξυλοκάρβουνου. Δασωμένες ενδεχομένως να ήταν η κοιλάδα από την οποία διέρχονταν η Ιερά Οδός από την οποία σώζεται ένα σημαντικό κομμάτι της διαδρομής τεσσάρων  περίπου χιλιομέτρων του πανάρχαιου δρόμου, που βρίσκεται μέσα στα όρια του Διομήδειου Βοτανικού Κήπου (του  μεγαλύτερου και σημαντικότερου βοτανικού κήπου της ΝΑ Ευρώπης και της Α Μεσογείου έκτασης 1.860- περίπου στρεμμάτων με πλούσια αυτοφυή βλάστηση και φυτά από όλο τον κόσμο, περίπου 3.000 είδη φυτών).
Θέα προς τη βόρεια πλευρά, στο βάθος διακρίνονται η Πετρούπολη και το Καματερό.
Στη βόρεια πλευρά του, εκτός από την Ιερά Οδός, βρισκόταν και το Ιερό της Αφροδίτης και το Ιερό του Δαφναίου Απόλλωνα. Το πέρασμα αυτό ήταν τειχισμένο για την ασφάλεια της πόλης των Αθηνών. Το 480 π.Χ., ο βασιλιάς των Περσών Ξέρξης παρακολούθησε τη νικηφόρα για τον ελληνικό στόλο και καταστροφική για τον δικό του στόλο ναυμαχία της Σαλαμίνας στον θρόνο του, ο οποίος είχε στηθεί σε κορυφή του όρους, απέναντι από τη νήσο Σαλαμίνα. Στους βυζαντινούς χρόνους, στην περιοχή ιδρύθηκε η ιερά Μονή Δαφνίου πάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού του Δαφναίου Απόλλωνα.
Το όρος ήταν καλυμένο με πυκνά δάση πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οικιστικές ανάγκες όμως, ανάγκες θέρμανσης και βιοποριστικές, ανεξέλικτη βόσκηση, το οδήγησαν στη σημερινή του μορφή.
Υπέροχο ανάγλυφο, στο βάθος η Σαλαμίνα.
Τα τελευταία χρόνια διεξάγεται εθελοντική έρευνα για την καταγραφή της χλωρίδας του βουνού, με την επιστημονική επιμέλεια της δρ. Ειρήνης Βαλλιανάτου, προϊσταμένης του Διομήδειου Βοτανικού Κήπου. Εχουν ταξινομηθεί πάνω από 750 αυτοφυή είδη και υποείδη. Από αυτά 41 είδη είναι ελληνικά ενδημικά, 8 είναι ενδημικά της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής του Αιγαίου και 30 χαρακτηρίζονται σημαντικά. Σημαντική είναι και η πανίδα του όρους όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Ν. Νέζη «Τα βουνά της Αττικής». Έχουν καταγραφεί αλεπούδες, νυφίτσες, λαγοί, κοτσύφια, πέρδικες, ορτύκια, αγριοπερίστερα, κορυδαλλοί, γεράκια, νυχτοπούλια, κίσσες, έντομα (πεταλούδες, κολεόπτερα, ακρίδες, κ.α.), σκαθάρια, ερπετά (φίδια, χελώνες).
Κρόκοι, κυκλάμινα, ρείκια, σκίνα, πουρνάρια τραβούν τη προσοχή το φθινόπωρο
Το βουνό προσφέρει εξαιρετικά σημεία θέα προς την Πάρνηθα, την Πεντέλη, τον Υμηττό, τα Γεράνεια (πίσω από τα οποία δύει ο ήλιος), το λεκανοπέδιο της Αθήνας, τα Τουρκοβούνια, ο Λυκαβηττός, η Ακρόπολη, ο λόφος Φιλοπάππου κ.α., τον Σαρωνικό Κόλπο, τη Σαλαμίνα, τον κόλπο της Ελευσίνας, το Θριάσιο Πεδίο.
Θέα από το όρος Αιγάλεω προς το Σαρωνικό, μια συννεφιασμένη μέρα
Αποτελεί ιστορικό τοπίο, παρουσιάζει αρχαιολογικό ενδιαφέρον, με χαρακτηριστικά στοιχεία του Αττικού περιβάλλοντος. Πληγωμένο από τις χρήσεις που οι άνθρωποι του απέδωσαν, το όρος Αιγάλεω, περιμένει να ληφθούν μέτρα για την προστασία του.  'Ολα αυτά τα χρόνια αυθαίρετα κτίσματα, παράνομα βουστάσια, βιοτεχνικά πάρκα, νεκροταφεία, οικιστική ανάπτυξη το αλλοιώνουν.  Θα μπορούσε να αποκτήσει ήπιες χρήσεις αναψυχής, άθλησης, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και να ομορφύνει τις ζωές των ανθρώπων που ζουν στη σκιά του.

Κατσογιάννη Σταυρούλα
γεωπόνος -αρχιτέκτων τοπίου

Βιβλιογραφία
1.Για τον χαρακτηρισμό του οικοσυστήματος του όρους Αιγάλεω – Ποικίλου και της λίμνης Ρειτών (Κουμουνδούρου) ως περιοχής προστασίας της φύσης.
http://files.ornithologiki.gr/docs/politiki/paremvaseis/Protasi_gia_tin_prostasia_orous_Aigaleo.pdf
2.Όρος Αιγάλεω. Βικιπαίδια