Συμμετέχει, μελετά, αρθρογραφεί, ταξιδεύει, ενημερώνεται με στόχο να προσφέρει όσο μπορεί στην αναβάθμιση του τοπίου που μας περιβάλλει.

Κυριακή 27 Μαΐου 2012

ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΣΧΟΙΝΙΑ - ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Το εθνικό πάρκο Σχοινιά Μαραθώνα εντυπωσιάζει με το ήπιο ανάγλυφο, τον πλούτο των οικοσυστημάτων, την ικανότητα προσέλκυσης άγριας ζωής και φυσικά την ιστορία της περιοχής.

 Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί Natura. Στην προστατευόμενη περιοχή ανήκουν   το παράλιο πεκοδάσος, η χερσόνησος Κυνοσούρας, ο λόφος της Δρακονέρας, το έλος του Σχοινιά και oι πηγές μεγάλη και μικρή Μακαρία.

Το παραθαλάσσιο  πευκοδάσος βρίσκεται μεταξύ του υγροτόπου και της θάλασσας, σε αμμώδη έκταση  και είναι ένα από τα τρία εναπομείναντα δάση κουκουναριάς στην Ελλάδα, τα άλλα δυο είναι το κουκουναρόδασος της Στροφυλιάς Ηλείας και της Σκιάθου.  Η κουκουναριά (Pinus pinea)  στην περιοχή του Σκοινιά εξαπλώνεται κυρίως στα δυτικά του δάσους, ενώ προς τα ανατολικά συνυπάρχει με τη χαλέπιο πεύκη (Pinus halepensis), η οποία σταδιακά την αντικαθιστά.

Η χερσόνησος Κυνοσούρας και ο λόφος της Δρακονέρας είναι ασβεστολιθικοί σχηματισμοί, που διαθέτουν θαμνώδη, μεσογειακή βλάστηση μακί με κυρίαρχο είδος τον θάμνο γιουνίπερο (Juniperus phoenicea), ράμνο, κίστο. κλπ
Στο έλος έχουν καταγραφεί εκατόν σαράντα πέντε είδη πουλιών, μερικά από τα οποία φωλιάζουν μόνιμα και κάποια επισκέπτονται το Σχινιά μόνο κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπως μικροτσικνιάς, φιδαετός, αετογερακίνα, ερωδιοί, καλαμοκανάδες, νερόκοτες, φαλαρίδες και οι εντυπωσιακές χαλκόκοτες. 



Τα προηγούμενα χρόνια λάθος χειρισμοί, το αεροδρόμιο, οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις, η οικοπεδοποίηση, η ρήψη σκουπιδιών,  η αγροτική εκμετάλλευση, η βόσκηση, το κυνήγι, η ανεξέλικτη κυλοφορία των αυτοκινήτων μέσα στο δάσος, η λαθεμένη διαχείριση των νερών είχε σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση του τοπίου. Από το 2003 ΄έχει συσταθεί φορέας διαχείρισης του εθνικού πάρκου που είναι αρμόδιος να προστατεύσει και να αναβαθμίσει  το φυσικό περιβάλλον. Είναι καθήκον όλων μας να το περιφρουρούμε και να το προστατεύουμε.

κείμενο φωτο
Κατσογιάννη Σταυρούλα
γεωπόνος-αρχιτέκτων τοπίου


Σάββατο 12 Μαΐου 2012

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΤΕ ΝΕΡΟ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΣΤΕΡΗΘΕΙΤΕ ΔΡΟΣΙΑ


Σχεδιάζοντας ένα κήπο είναι σοφό να τηρηθούν  ισορροπίες για  να εξασφαλίζεται η βιώσιμη λειτουργία αυτού του μικρού οικοσυστήματος που εκτός από χαρά θα διδάξει τους χρήστες του ότι τo νερό δεν έχει μόνο κόστος οικονομικό αλλά και περιβαλλοντικό. Θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ώστε ο κήπος να προσφέρει δροσιά αλλά παράλληλα να μην γίνετε σπατάλη νερού.
Ο κήπος σχεδιάζεται έτσι ώστε να εξαντλεί τις βιοκλιματικές δυνατότητες του χώρου, σκιάζεται, εδαφοκαλύπτεται με χαμηλούς θάμνους, δημιουργούνται  συνθήκες ελεγχόμενης εξατμισοδιαπνοής, επιλέγονται  φυτά που διαθέτουν μηχανισμούς για να ανταπεξέλθουν σε ξηροφυτικές συνθήκες. Είναι σημαντικό να επιλέγονται φυτά εγκλιματισμένα στην περιοχή γιατί θα είναι πιο εύκολη   η διαχείρισή τους, όπως επίσης θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διαθεσιμότητα αλλά και η καταλληλότητα του νερού σαν κριτήριο επιλογής του φυτικού υλικού.
Η εποχή της φύτευσης του κήπου  καθορίζει την συχνότητα και την ποσότητα του νερού που θα χρειαστεί  για να εγκατασταθούν τα φυτά. Το φθινόπωρο είναι πρώτα από όλα η καλύτερη εποχή γιατί τα φυτά θα επωφεληθούν από τις  βροχές που θα ακολουθήσουν, με δεύτερη καλύτερη εποχή την  άνοιξη πριν η θερμοκρασία ανέβει και αυξηθούν οι υδατικές ανάγκες των φυτών.

 Καλύπτοντας το χώμα με κομπόστ, πεσμένα φύλλα, φλοιό πεύκου, βοτσαλάκι, θάμνους εδαφοκάλυψης ελέγχεται  η εξάτμιση και είναι ένας σημαντικός τρόπος εξοικονόμησης  νερού. Ο χλοοτάπητας μπορεί να περιοριστεί στους  χώρους κίνησης ή στο καθιστικό περισσότερο για λειτουργικούς λόγους και καλό θα ήταν να επιλεγεί ποικιλία το δυνατόν λιγότερο υδροβόρα.
Η τοποθέτηση αρδευτικού συστήματος είναι αδιαπραγμάτευτη εγκατάσταση για όποιον θέλει να ζει σε έναν όμορφο και υγιή κήπο. Υπόγεια λάστιχα, αυτορυθμιζόμενοι σταλάκτες, αξιόπιστοι υπολογιστές, η σύγχρονη τεχνολογία, αλλά κυρίως η τεχνογνωσία του έμπειρου κηποτέχνη στην υπηρεσία του πελάτη θα εξασφαλίσει την επιθυμητή οικονομία.
Ο σωστός προγραμματισμός του υπολογιστή,  δηλαδή η σωστή συχνότητα και διάρκεια καθώς και η ώρα έναρξης της άρδευσης είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες ανάπτυξης των φυτών και  όχι μόνο εξοικονόμησης νερού. Καλύτερη ώρα για να ποτίσει κανείς τα φυτά είναι οι πρώτες πρωινές ώρες και όχι τη νύχτα όπως πιστεύει πολύς κόσμος.
Μεγάλη προσοχή χρειάζεται ιδιαίτερα στις βεράντες, να μην γίνεται υπερβολικό πότισμα και συσσωρεύεται νερό μέσα στα πιάτα που μπορεί να δημιουργήσουν ασφυκτικές συνθήκες για τα φυτά αλλά και να αποτελέσουν εστίες ανάπτυξης κουνουπιών. Είναι καλύτερο σε αυτές τις περιπτώσεις συχνότερο πότισμα μικρότερης  διάρκειας.
Στα φυτεμένα δώματα η πολυεπίπεδη διαστρωμάτωση της υπόβασης, λειτουργεί σαν φίλτρο καθαρίζοντας το νερό από βλαβερές ουσίες ενώ παράλληλα συγκρατεί νερό και ελέγχει τον χρόνο απορροής με αποτέλεσμα την ελεγχόμενη εκτόνωση του δικτύου και την αποφυγή των πλημμυρικών φαινομένων. Επίσης η συλλογή των νερών που απορρέουν ή μέρος αυτών θα μπορούσαν, αφού συλλεχτούν σε μια δεξαμενή, να χρησιμοποιηθούν για την άρδευση των φυτών.

κείμενο-φωτο

Κατσογιάννη Σταυρούλα
γεωπόνος-αρχιτέκτων τοπίου

Τρίτη 1 Μαΐου 2012

ΤΑ ΑΙΘΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΑΛΟΥΣΙΑΣ




Το τυπικό σπίτι της Ανδαλουσίας διαθέτει ένα εσωτερικό αίθριο, το οποίο και αποτελεί το κέντρο της ζωής και των δραστηριοτήτων. Το αίθριο, πάτιο όπως ονομάζεται στα ισπανικά, περιβάλλεται από την οικία η οποία συνήθως  είναι διώροφη με βεράντες και παράθυρα που βλέπουν στην αυλή. Περνώντας την εξώπορτα προσπερνάει  κανείς ένα μικρό χωλ και ανοίγοντας τη καγκελόπορτα βρίσκεται στην αυλή από την οποία οδηγείται στο εσωτερικό του σπιτιού. Η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική ακολουθείτε χρόνια τώρα για βιοκλιματικούς λόγους. Στο κέντρο του αίθριου τοποθετείται ένα διακριτικό  στοιχείο νερού πηγάδι, στέρνα, συντριβάνι, ενώ  γύρω γύρω  φυτά και  λουλούδια που μέσω της  εξατμισοδιαπνοής δροσίζουν τον περιβάλλοντα χώρο της οικίας. Η σκίαση που προσφέρουν τα τοιχία ολόγυρα  προστατεύουν  τους ιδιοκτήτες και τους ενοίκους από τις υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στην περιοχή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Τα αίθρια αυτά εκτός από πανέμορφα κεραμικά και ψηφιδωτά πλακάκια διακοσμούνται με γλάστρες με γεράνια, βαμβακούλες, γαρύφαλλα, γιασεμιά, βουκαμβίλιες, τροπικά φυτά κ.α.


Αίθριο ξενοδοχείου Αλφόνσο στη Σεβίλλη

Το νερό κατέχει τιμητική θέση στα ανδαλουσιανά αίθρια.
Η παράδοση των σπιτιών αυτών χάνεται πίσω στις ημέρες των Ρωμαίων ενώ η παράδοση  συνεχίστηκε από τους Μαυριτανούς και εξακολουθεί να υφίσταται σε πολλά σπίτια, ακόμη και σήμερα. Λέγεται ότι σε αυτές τις εσωτερικές αυλές των πανδοχείων του 16ου αιώνα όπου πλανόδιοι έπαιζαν θέατρο και οι θεατές τους απολάμβαναν από τις βεράντες, οφείλεται η μορφή των μεταγενέστερων θεάτρων, με τη σκηνή και τα θεωρεία γύρω γύρω.
Οι Μαυριτανοί έβαλαν και αυτοί τη σφραγίδα τους, είναι ολοφάνερο αν παρατηρήσει κανείς τις ομοιότητες των πάτιο της Ανδαλουσίας με τα ριάντ στο Μαρόκο. Τα πάτιο τα συναντάμε και σε άλλες χώρες Μεξικό, Αργεντινή κλπ. Όσοι είδατε την ταινία με τη ζωή της Φρίντα Κάλο θα θυμάστε το γαλήνιο αίθριο του σπιτιού της.
Η εσωτερική αυλή είναι ο χώρος συνάθροισης της παρέας, της οικογένειας, του κεφιού, του τραγουδιού, του χορού, φέρει όμως και  μια αίσθηση ηρεμίας, δροσιάς και χαλάρωσης στους ανθρώπους που τη ζουν, ενώ για  τους τουρίστες αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη βγαλμένη μέσα από αραβικά παραμύθια ή ταινίες.  

Ριάντ στο Μαρόκο
Στη  Κόρδοβα κάθε χρόνο το Μάιο διοργανώνεται φεστιβάλ με θέμα τα ολάνθιστα αίθρια της πόλης. Το φεστιβάλ  επιχορηγείται από το Δήμο της  Κόρδοβα και χρονολογείται από  το 1918. Τα σπίτια της πόλης ανοίγουν τις πόρτες τους για να δείξουν τις όμορφες εσωτερικές αυλές τους. Τα αίθρια είναι ανοιχτά από το πρωί ως το βράδυ με μια μεσημεριανή διακοπή. Η πόλη μεταμορφώνεται, οι δρόμοι  γεμίζουν χαρούμενα πρόσωπα,  τραγούδια και  χορούς. Το φεστιβάλ ξεκινά με το έθιμο του μαγιάτικου Σταυρού, ακολουθεί διαγωνισμός για το όμορφο αίθριο και λήγει τέλος Μαίου με το πανηγύρι.


Φεστιβάλ στην Κόρντοβα
Η αξία και η συμβολή των πάτιο της Ανδαλουσίας είναι μεγάλη, όχι μόνο στην καθημερινή ζωή αλλά και στην οικονομία της Σεβίλης, της Κόρντοβα κλπ. Αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση  η διαχείριση και ο σεβασμός των ντόπιων προς αυτά. Τα ανδαλουσιανά αίθρια είναι  πλούτος για την παγκόσμια κληρονομιά.

Κείμενο
Κατσογιάννη Σταυρούλα
Γεωπόνος-αρχιτέκτων τοπίου